از انواع سسها تا کره بادام زمینی و حتی خیلی از مواد غذایی که فکرش را نمیکنید حاوی مقادیری شکر افزوده شده هستند. بسیاری از مردم برای غذا و میان وعده از غذاهای فرآوری شده و اسنکهای آماده را ترجیح می دهند.. از آنجایی که اکثر این محصولات حاوی شکر افزوده شده هستند مقدار کالری دریافتی از شکر روزانه افزایش میشود. در آمریکا شکر 17% از کل کالری دریافتی بزرگسالان و 14% از کل دریافتی کودکان را شامل میشود. راهنماهای سلامتی توصیه میکنند که این مقدار به کمتر از 10% کاهش یابد. متخصصین معتقدند که این مقدار شکر مصرفی عامل اصلی چاقی و بسیاری از بیماریهای مزمن از جمله دیابت نوع 2 است. در اینجا به 11 دلیل مضر بودن شکر برای سلامتی اشاره میکنیم:
1) باعث اضافه وزن میشود:
روند چاقی در جهان رو به رشد است و به نظر میرسد که مصرف زیاد شکر افزوده خصوصا در نوشیدنیها دلیل اصلی این رشد است. فروکتوز که قند موجود در غذاهای نشاستهای است بیش از گلوکز باعث ایجاد حس گرسنگی و تمایل به خوردن غذا میشود. علاوه بر این مصرف زیاد فروکتوز باعث مختل شدن کار کرد هورمون لپتین میشود. این هورمون در تنظیم اشتها نقش دارد و فرمان میدهد که بدن چه زمانی خوردن را متوقف کند. مطالعات نشان دادهاند افرادی که در طول روز نوشیدنیهای شیرین و آبمیوه استفاده میکنند وزن بیشتری از افرادی این موارد را مصرف نمی کنند دارند. مصرف زیاد شکر باعث ایجاد چاقی شکمی میشود. این نوع چاقی با خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی و عروقی در ارتباط است.
2) افرایش خطر بیماری قلبی و عروقی
رژیمهای پر شکر با بروز انواع بیماریها از جمله بیماریهای قلبی و عروقی که دلیل اول مرگ و میر در جهان است در ارتباط است. شواهد نشان میدهد که رژیمهای پر شکر افراد را به سمت چاقی، التهاب، تری گلیسرید بالا، افزایش قند خون و فشار خون سوق میدهد که همگی عوامل خطر بیماریهای قلبی و عروقی است. مطالعهای بر روی 30000 نفر نشان داد که افرادی که 17 تا 21% کالری روزانهشان را از شکر تامین میکنند در مقایسه با سایر افراد تا 38% بیشتر در خطر مرگ در اثر بیماریهای قلبی و عروقی هستند. فقط یه سودا 470 میلی حاوی 52 گرم شکر است که برابر با بیش از 10% یک رژیم 2000 کالری میشود.
3) آکنه
مصرف زیاد کربوهیدراتهای فرآوری شده مثل شیرینی و نوشیدنی های شیرین با افزایش ریسک آکنه در ارتباط است. غذاهای با شاخص گلایسمیک بالا باعث افزایش قند خون شما با سرعت بیشتری می شوند. بالا رفتن قند خون باعث افزایش ترشح انسولین میشود. انسولین هورمون اندوژن را افزایش میدهد این هورمون ساخت چربی و التهاب را افزایش میدهند که همگی در ایجاد آکنه نقش دارند. مطالعات نشان میدهند که غذاهای با شاخص گلایسمی پایین خطر ابتلاه به آکنه را کاهش میدهد. مطالعه ای بر روی 2300 نوجوان نشان میدهد افرادی که به طور مداوم شکر مصرف میکنند 30% بیشتر ریسک ابتلا به آکنه را دارند.
4) افزایش خطر دیابت نوع2
در 30 سال گذشته شیوع دیایت نوع دو 2 برابر شده است. دلایل زیادی برای این امر وجود دارد، ارتباط مستقیمی بین مصرف شکر زیاد و دیابت هست. چاقی که در نتیجه مصرف شکر زیاد ایجاد می شود یکی از عوامل خطر اصلی دیابت میباشد. علاوه بر این مصرف زیاد شکر مقاومت به انسولین ( هورمونی که از پانکراس ترشح میشود و میزان قند خون را تنظیم میکند) ایجاد میکند. مقاومت انسولینی باعث بالا رفتن قند خون میشود و ریسک ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.
5) خطر سرطان را افزایش میدهد
خوردن غذاها و نوشیدنیهای مملو از شکر منجر به اضافه وزن و چاقی میشود که به طور مشخصی خطر ابتلا به برخی از سرطانها را افزایش میدهد. علاوه بر این غذاهای پر شکر باعث افزایش التهاب در بدن و همچنین مقاومت به انسولین میشود که هردو این عوامل خطر سرطان را افزایش میدهد. مطالعه ای بر روی 430000 نفر نشان داده مصرف شکر اضافه با افزایش خطر سرطانهای مری، معده و روده کوچک در ارتباط است. زنانی که بیش از 3 روز در هفته شیرینی استفاده میکنند. 1.4 برابر بیشتر احتمال ابتلا به سرطان اندومتر وجود دارد نسبت به زنانی که 0.5 بار در هفته شیرینیجات مصرف میکنند.
6) باعث افزایش خطر افسردگی میشود
در حالی که یک رژیم سلامت باعث بهبود حال شما میشود، رژیم با مصرف زیاد شکر افزوده شده و غذاهای فرآوری شده خطر افسردگی را افزایش میدهد. مطالعات نشان میدهد که نواسانات، به هم خوردن تنظیمات نوروترنسمیترها و التهاب از عواملی هستند که باعث افسردگی میشوند. مطالعه ای که بر روی 8000 نفر به مدت 22 سال انجام شده نشان میدهد افرادی که 67 گرم یا بیشتر شکر در طول روز دریافت میکنند 23% بیشتر احتمال ابتلا به افسردگی دارند به نسبت افرادی که کمتر از 40 گرم شکر دریافت میکنند.
7) افزایش سرعت پیری پوست
شما در هر وضعیت سلامتی که باشید چین و چروک پوست با گذشت زمان و در نتیجه افزایش سن اتفاق میفتد. با وجود این انتخابهای ضعیف و ناسالم سرعت این روند را افزایش میدهد. AGE ها محصولاتی هستند که در نتیجه واکنش بین پروتئینها و قندها در بدن شما تشکیل میشوند. به نظر میرسد این ترکیبات نقش مهمی در کهولت داشته باشند. AGE ها کلاژن و الاستین که پروتئینهای کشسانی پوست و عامل جوانی آن هستند را تخریب میکنند. زمانی که این دو پروتئین تخریب میشوند پوست استحکام خود را از دست میدهد. در مطالعهای برروی زنان، زنانی که کربوهیدرات ساده و فرآوری شده بیشتری در طول روز استفاده میکنند به نسبت زنانی که رژیم پرپروتئین مصرف میکنند پوست چروکتری دارند.
8) افزایش پیر شدن سلولی
تلومرهایی که در انتهای کروموزوم قرار دارند، حامل یخش یا همه اطلاعات ژنتیک شما هستند. با افزایش سن این مولکولها کوتاه میشوند که این باعث پیر شدن و ضعیف شدن عملکرد سلولها میشود. اگرچه این روند برای افزایش سن طبیعی است، تغذیه ناسالم این روند را تسریع میبخشد. مطالعات نشان میدهند که مصرف شکر زیاد باعث افزایش سرعت کاهش اندازه تلومرها و در نتیجه پیر شدن سلول میشود. بررسیها نشان میدهد مصرف 500 میلیلیتر نوشیدنی شیرین به صورت روزانه 4.6 سال سن سلول را افزایش میدهد
9) کاهش انرژی
غذاهای با شکر زیاد باعث افزایش قند خون و در نتیجه تحریک ترشح انسولین و در نتیجه افزایش انرژی میشود. اگرچه که این افزایش انرژی زودگذر است. غذاهایی که حاوی مقادیر زیاد شکر هستند ولی مقدار پروتئین، چربی و فیبر کمی دارند باعث افزایش کوتاه مدت انرژی ولی به دنبال آن کاهش ناگهانی قند خون میشوند. برای جلوگیری از این چرخه باید کربوهیداراتهایی انتخاب کنید که غنی از فیبر هستند. همراه کردن کربوهیدارتها با پروتئین یا چربی از دیگر روشهایی است که از افت ناگهانی قند خون جلوگیری میکند و باعث پایداری انرژی افزایش یافته میشود. برای مثال خوردن سیب به همراه با یک مشت بادام اسنک بسیار مناسبی به جهت حفظ سطح انرژی بدن است.
10) امکان ابتلا به کبد چرب را افزایش میدهد
مصرف زیاد فروکتوز با ابتلا به کبد چرب در ارتباط است. برخلاف گلوکز و سایر انواع قندها که توسط سلولها به سرعت برداشته میشوند. فروکتوز به طور عمده توسط کبد شکسته میشود. در کبد فروکتوز به برای تولید انرژی میسوزد یا به عنوان گلیکوژن ذخیره میشود. با این وجود بعد از ذخیره شدن مقادیر اضافه فروکتوز به چربی تیدیل میشود. مقادیر زیاد شرکت افزودنی به صورت فروکتوز باعث ایجاد اضافه بار در کبد و در نتیجه به مرور زمان ایجاد کبد چرب غیرالکلی میشود. وضعیتی که به دلیل ذخیره بیش از اندازه چربی در کبد ایجاد میشود. مطالعات نشان میدهد که افرادی که نوشیدنیهای شیرین شده به صورت روزانه مصرف میکنند 59% ریسک بیشتر ابتلا به کبد چرب به نسبت سایر افراد دارند.
11) سایر خطراتی که برای سلامت ایجاد میشود:
-افزایش خطر بیماریهای کلیوی: داشتن قند خون بالا به صورت مداوم باعث آسیب عروق کلیوی میشود. و این اتفاق باعث افزایش احتمال بیماریهای کلیوی میشود. -تاثیر منفی بر سلامت دندانها: خوردن شکر زیاد باعث پوسیدگی دندانها میشود. باکتریهای دهن از شکر تغذیه میکنند و محصولات اسیدی تولید میکنند. - افزایش سرعت کاهش قدرت شناختی: مصرف رژیمهای پرشکر باعث تخریب حافظه میشود و با فزایش سرعت آلزایمر در ارتباط است.